ابوطاهر عبداللّه بن احمد تبّانی

---

آلِ تَبّان، یا تَبّانیان، خاندان مشهوری از دانشمندان و فقیهان حنفی مذهبی و سیاست پیشه خراسان در سده‌های ۴ و ۵ق/۱۰ و ۱۱م به روزگار سامانیان و غزنویان بودند. یکی از شخصیت‌های این خاندان، ابوطاهر عبداللّه بن احمد تبّانی است.

۱ - معرفی اجمالی

---

ابوطاهر عبداللّه بن احمد تبّانی، از قاضیان بزرگ عهد سلطان محمود و مسعود غزنوی بود.
سال‌ها قضای دو شهر طوس و نسا را برعهده داشت.
در ۴۱۴ که حسنک وزیر عازم حج بود، چون به خراسان رسید، گزارشی در باب ابوطاهر برای سلطان محمود فرستاد.

۲ - منسب قضاوت ابوطاهر

---

پس از روی کار آمدن مسعود غزنوی و هنگامی که وی با لشکرش از ری به نیشابور عزیمت کرده بود، ابوطاهر همراه با قاضی ابوالحسن، پسر قاضی امام ابوالعلاء صاعد، به استقبال سلطان شتافت و از مسعود خواست که او را قاضی‌القضاه ری کند، لیکن سلطان مسعود قضای این شهر را به قاضی ابوالحسن واگذار کرد و ابوطاهر را در منصب قضای شهرهای طوس و نسا تنفیذ کرد و نیشابور را بر آن افزود.
ابوطاهر در نیشابور اقامت گزید و در دو شهر دیگر نایبانی گماشت.
از قاضی ابوطاهر بار دیگر در ضمن حوادث عصر مسعود غزنوی یاد شده و آن هنگامی است که مسعود وی را همراه خواجه ابوالقاسم حصیری نزد قدرخان به کاشغر فرستاد تا پیمان‌نامه صلحی به امضا رساند و در نامه‌ای به خان کاشغر مراتب فضل و کمال ابوطاهر را متذکر شد.
این سفر حدود چهار سال طول کشید و در بازگشت، ابوطاهر در شهر پَروان در اواخر ۴۲۵ وفات یافت.

۳ - پانویس

---